Naslovna 14 Religija

Religija

495
0
Storie della Passione di Gesù (1529), Chiesa Santa Maria degli Angioli

Katoličanstvo je vekovima bilo jedina dozvoljena religija na područjima koja danas čine Kanton Tićino. Pravila su bila toliko stroga da su 1555. godine pripadnici reformista iz Lokarna (Locarno) bili proterani u Cirih. Zbog toga je u Kantonu i tokom prvih decenija nakon sticanja nezavisnosti (1803.) katoličanstvo i dalje bilo predominantno. Danas i Kantonalni i Federalni ustav garantuju punu slobodu religije pripadnicima svih veroispovesti. Osnovne ustavne vrednosti važe za sve osobe i sve verske zajednice. Reč je prvenstveno o slobodi vere, savesti i praktikovanja religijskih rituala. U Švajcarskoj stoga nijedna osoba nije privilegovana niti diskriminisana zbog svoje veroispovesti. Intenzivna imigracija je takođe doprinela verskoj raznolikosti, tako da je danas u Tićinu prisustvo ljudi različitih veroispovesti i praksi opšteprihvaćeno stanje stvari. Većinu stanovništva čine katolici (oko 76%), zatim protestanti, pravoslavci i muslimani. Jevrejska zajednica koncentrisana je u Luganu.

Sve do 1884. godine i dogovora između Svete stolice i Federalne vlade, Tićino je verski pripadao biskupijama Milana i Koma (Como). Nakon tog dogovora, Papa Lav XIII je 1888. godine papskom bulom Ad universam uspostavio Lugansku biskupiju, unapredivši parohijsku Crkvu San Lorenco (San Lorenzo) iz Lugana u Katedralu. Na njenom se vrhu, u prvo vreme, nije nalazio Biskup već jedan Apostolski upravitelj. Tek 1971. godine Apostolska uprava Kantona Tićino (Amministrazione Apostolica del Cantone Ticino) i kanonski je odvojena od Bazelske biskupije, i nakon tog događaja se prvi put moglo i formalno govoriti o luganskom Biskupu. I dan-danas se, u spomen stare podele Tićina između biskupija u Milanu i Komu, vrše i rimska i ambrozijanska liturgija. Razlike su posebno primetne u vreme karnevala.

U Švajcarskoj, kao i u Tićinu, zajedno žive razne verske grupe, kojma je omogućeno da praktikuju svoju religiju uz poštovanje, toleranciju i diskreciju. S obzirom na slobodu vere i savesti, država je u obavezi da zadrži neutralnu poziciju po pitanju religije i veroispovesti. Ta je neutralnost posebno važna u slučaju državnih škola, budući da je obrazovanje obavezno za sve, bez obzira na versku pripadnost. Prijem u državnu školu ni u kom slučaju ne sme biti zavisan od veroispovesti. Nastavno osoblje dužno je da bude diskretno.

U obavljanju svoje dužnosti treba da se suzdrži od iskazivanja stavova vezanih za veroispovest ili religiju koji bi mogli izazvati predrasude prema tuđoj slobodi vere i savesti. Zvanično priznate religije u Tićinu jesu katoličanstvo i reformisani evangelizam, koji imaju statut javnopravnih udruženja. Nepriznate verske zajednice, pak, organizovane su u skladu sa privatnim pravom i najčešće funkcionišu kao udruženja.

Ograničenja i dužnosti

Osnovna prava, međutim, nemaju apsolutnu važnost. Podložna su ograničenjima ukoliko je to predviđeno zakonom ili ukoliko se dokaže da je to u javnom interesu. Zakonodavac, na primer, može ograničiti slobodu vere i savesti ukoliko ona predstavlja rizik po javnu bezbednost i red, dobrobit stanovništva ili ukoliko njeno praktikovanje ugrožava prava i slobode drugih. Izrazi netolerancije koji se ogledaju u vređanju verskih osećanja neke grupe kroz sistematsku kritiku i u lošoj nameri, kažnjivi su. Određene religijske prakse su zabranjene jer su u suprotnosti sa osnovnim ljudskim pravima. Prakse koje ugrožavaju fizički i psihički integritet osoba, kao što je mutilacija, kažnjive su, budući da sloboda praktikovanja verskih rituala ne opravdava nanošenje povreda drugima. Osim toga, u Švajcarskoj nisu dozvoljene ni verske prakse koje krše određene zakone, npr. Zakon o zaštiti voda (Legge sulla protezione delle acque) zabranjuje prosipanje pepela kremirane osobe u tekuće vode, dok Zakon o zaštiti životinja zabranjuje surovo ponašanje prema životinjama. Religijska uverenja ne oslobađaju vernike od vršenja zakonom predviđenih građanskih dužnosti, kao što je, na primer, pohađanje osnovne škole. Naposletku, u slučaju organizovanja neke verske manifestacije na javnoj površini, neophodno je prethodno dobiti dozvolu od Opštine.