U Švajcarskoj svaki građanin bira svog ličnog (porodičnog) lekara. Taj lekar je prva osoba kojoj se građani obraćaju kada imaju zdravstveni problem ili potrebu za hitnom intervencijom. Obično se nikada ne kontaktira direktno sa bolnicom. Ako pacijent i lekar ne govore istim jezikom, onda se za specijalističke razgovore koriste usluge profesionalnog prevodioca.

Sve osobe koje borave u Švajcarskoj moraju potpisati ugovor o zdravstvenom osiguranju (assicurazione malattia) u roku od tri meseca nakon dolaska u zemlju. Obavezno zdravstveno osiguranje svima garantuje pristup kompletnim i kvalitetnim zdravstvenim uslugama u matičnom kantonu. Građani sami biraju sa kojim od 90 osiguravajućih društava ovlaštenih da nude usluge obaveznog zdravstvenog osiguranja žele da potpišu ugovor. Osiguravajuća društva su obavezna da osiguraju zainteresovanog bez obzira na njegovu starost ili zdravstveno stanje, bez rezerve i dugih perioda čekanja. Deca moraju biti osigurana u roku od tri meseca od rođenja. Osobe sa privremenim boravištem mogu biti oslobođene obaveze osiguranja ukoliko već imaju neko drugo zdravstveno osiguranje koje pokriva usluge ekvivalentne onima koje pokriva švajcarsko osiguranje.

Kantonalna bolnička struktura u Ticinu odlikuje se multidisciplinarnom ponudom i kvalitetom koji pacijentima omogućavaju da na jednom mestu nađu mnogobrojne specijaliste za različite oblasti medicine. Šest bolničkih struktura na teritoriji Kantona osim toga garantuju i odličnu pokrivenost i laku dostupnost medicinskih usluga svim građanima, bez obzira na mesto njihovog boravka. U Tićinu osim toga postoje i brojne specijalističke i kvalitetne privatne klinike, starački domovi, instituti i strukture za osobe sa psihičkim i mentalnim hendikepom, kao i službe za kućnu negu.

Obavezno zdravstveno osiguranje (LAMal) pokriva troškove lečenja usled bolesti, materinski dodatak i, ako to već nije pokrio poslodavac, troškove lečenja usled nesreće. Oni koji rade barem osam sati nedeljno imaju obavezu osiguravanja protiv nesreća nevezanih za posao (LAINF). Obavezno osiguranje pokriva troškove ambulantnog lečenja i prepisanih lekova, boravak na odeljenjima državnih bolnica u matičnom kantonu, ili po potrebi i prilikom hitnih slučajeva, u bolnicama u drugim kantonima. Ono takođe pokriva i kućne intervencije i negu (Spitex), troškove domova za pružanje nege, kao i troškove medicinske rehabilitacije. Zubarske intervencije pokrivene su obaveznim osiguranjem samo ako su povezane sa teškim bolestima. Ostale zubarske intervencije plaćaju se odvojeno. Osim osnovnog obaveznog osiguranja moguće je potpisati ugovore za dodatna neobavezna osiguranja koja pokrivaju troškove veće udobnosti prilikom boravka u bolnici ili na klinici, kao što su na primer privatne ili poluprivatne sobe. Lekovi koji se izdaju samo sa receptom dobijaju se direktno od lekara ili se preuzimaju u apoteci. Ostale lekove moguće je kupiti i u prodavnicama prirodnih preparata.

Premije zdravstvenog osiguranja variraju u zavisnosti od osiguravajuće kompanije i mesta boravka. Snižene premije dostupne su onima koji prihvataju da ograniče izbor lekara ili bolnica ili povećaju troškove participacije. Osiguranici koji su u dokazanom teškom ekonomskom položaju imaju pravo na snižene premije. Osiguravajući fondovi generalno nadoknadjuju troškove lečenja koje su izvršili ili prepisali lekari, koji su pak dužni da pacijente obaveste o intervencijama koje ne mogu biti nadoknadjene i čije troškove pacijenti snose sami.

Zdravstvena nega za cilj ima održanje i poboljšanje zdravlja populacije. U tri glavna stuba očuvanja zdravlja spadaju fizička aktivnost, ispravna ishrana i slobodno vreme. Promovisanje higijene i zdravog života predstavljaju glavne aktivnosti javnog zdravstva. Konfederacija se pored toga zalaže i za borbu protiv i prevenciju zaraznih bolesti, bavi se socijalnim osiguranjem, istraživačkim radom i zaštitom životne sredine. Kantoni građanima obezbeđuju zdravstveno osiguraje i lečenje, dok su opštine nadležne za održavanje higijene na lokalnom nivou. Kantoni i opštine između ostalog obezbeđuju i druge zdravstvene službe poput kantonalnog lekara, školskih lekara i zubara, sociosanitarnih i sociopsihijatrijskih službi.

Švajcarska koja gotovo i da nema rudna bogatstva i ima malu teritoriju, svoj prosperitet duguje izvozu. Relativno skromno domaće tržište ponukalo je švajcarske proizvođače da se okrenu inostranstvu kako bi unovčili svoje investicije. Švajcarska uvozi sirovine a izvozi proizvode vrhunskog kvaliteta. U njoj je aktivan veoma veliki broj malih i srednjih preduzeća, koja uglavnom imaju manje od 250 zaposlenih sa punim radnim vremenom, što je dve trećine ukupne radne snage. Najvažnija švajcarska kompanija je «Nestle», najveći proizvođač prehrambenih proizvoda u svetu. Pogledati poglavlje 8 – «Raditi u Tićinu»

Banke, turizam, trgovina

Osim planina, čokolade i sira, ono što pada na pamet pri pomenu Švajcarske jesu banke. Banke su glavni elementi finansijskog tržišta Švajcarske i uglavnom se bave upravljanjem imovinom. Finansijski sektor ima ogromnu važnost. On švajcarskoj privredi doprinosi sa preko 11% prihoda. Više od 6% populacije zaposleno je u bankama, osiguravajućim društvima i drugim finansijskim institutima. Glavni finansijski centri nalaze se u Cirihu, Ženevi, Tićinu i Bazelu. Tekući i štedni računi mogu biti otvoreni i u bankama i u pošti, koje, pod određenim uslovima, odobravaju
i kredite. U Švajcarskoj postoji preko 60.000 bankomata putem kojih je moguće podići gotovinu i obavljati bankovne transakcije. Plaćanje najpoznatijim kreditnim karticama moguće je svuda, uključujući i Tićino.

Drugi najvažniji sektor švajcarske ekonomije predstavlja turizam, pogotovo hotelijerstvo i ugostiteljstvo koji tradicionalno upošljavaju veliki broj stranaca. Tićino, naročito oblasti Lokarno/ Askona (Locarno/Ascona) i Lugano, predstavljaju glavne turističke destinacije.

Prodavnice u Tićinu rade od 8,00 do 18,30 h, osim četvrtkom, kada uglavnom ostaju otvorene do 21,00 h. Subotom je sve uglavnom otvoreno najmanje do 17,00 h. Veliki trgovinski centri, male lokalne prodavnice i mnoge benzinske pumpe imaju dozvole koje im omogućavaju rad do kasnih večernjih sati, nedeljom i praznicima.

Porezi i izjava o prihodima

Kantoni i opštine ubiraju porez na prihode i imovinu od građana koji imaju prebivalište ili boravište u Tićinu. Osim toga, plaća se i direktni državni porez za Konfederaciju. Strani radnici koji nemaju dozvolu boravka takođe plaćaju «porez na izvoru» (imposta alla fonte) koji se oduzima od dohotka. Porez na izvoru od plate direktno odbija poslodavac. Oporezuju se i usluge osiguravajućih zavoda koje imaju funkciju prihoda, kao na primer u slučajevima naknade za nezaposlenost. Svake godine potrebno je popuniti izjavu o prihodima. Slanje izjava kao i prikupljanje poreza, kako opštinskih tako i kantonalnih, spadaju u nadležnost opština. Brojne privatne i javne ustanove i sindikati pomažu građanima da popune izjavu o prihodima. Dodatne informacije dostupne su u vašoj opštinskoj službi (Comune di residenza).

Gotovo sve opštine u Tićinu imaju poštu. Što se pisama tiče, ona su podeljena na sledeće kategorije: A (brza) i B (sporija). Paketi se dele na prioritetne i ekonomske. Cene slanja variraju u zavisnosti od formata, težine pošiljke i brzine dostave. U poštama je moguće vršiti uplate i razne finansijske operacije zahvaljujući uslugama «PostFinance». U slučaju odsustva, na zahtev građana, pošiljke i paketi mogu ostati na čuvanju u pošti na određeno vreme. Prilikom selidbe, potrebno je odmah obavestiti Poštu o promeni adrese.

Sredstva komunikacije

Nova sredstva komunikacije poput interneta i mobilne telefonije prisutna su u svim delovima Švajcarske i imaju odličnu pokrivenost. Usluge fiksne i mobilne telefonije nudi nekoliko različitih operatera. Proizvode iz domena telefonije nudi veoma veliki broj kompanija. Moguće je telefonirati i putem interneta. Najveći deo domova prima kablovski, radio i televizijski signal. Praćenje programa zemalja van Evrope često iziskuje instaliranje satelitske antene. Prijem radio i televizijskih signala, čak i kada se vrši putem mobilnog telefona ili interneta, se naplaćuje. Potrebno je prijaviti se kompaniji «Billag SA» koja je zadužena za naplatu televizijske pretplate i koja vrši redovne kontrole plaćanja.

Prisustvo velikog broja stranaca u Tićinu (preko 26% stanovništva) je činjenično stanje stvari, bez obzira na zastupljenost etničkih grupa, njihovu brojnost ili uočljivost njihovog prisustva. Integracija je stoga zadatak sa kojim treba da se uhvate u koštac i Švajcarci i novodoseljeni stranci, a ona iziskuje, s jedne strane otvorenost starosedelaca da prihvate novopridošle i s druge strane želju i spremnost stranaca da se uključe u novo društvo. Suživot, razumevanje, tolerancija, međusobno poštovanje različitih kultura su preduslovi bez kojih je nemoguće ostvariti društveni, kulturni i ekonomski napredak, i svi su oni zasnovani na fundamentalnim vrednostima Federalnog ustava.

Najbrojnija zajednica stranaca koji žive u Tićunu je italijanska zajednica, koja čini oko 16% populacije, zatim slede balkanske zajednice (oko 3%) i portugalska zajednica (oko 2,5%). Najveći procenat stranaca koji borave u Tićinu dolazi iz evropskih zemalja, a samo je 2% iz Afrike, Azije i Amerika. Međutim, dešava se da prisutnost u vestima i predstavljenost u medijima krivi percepciju o brojnosti pojedinih etničkih grupa.

U Tićinu, posebno u Lokarnu (Locarno) i oko jezera Lugano, prisutna je značajna grupa germanofonskog stanovništva, većinom Švajcaraca i Nemaca. Reč je uglavnom o starijim, dobrostojećim osobama koje te zone biraju zbog mira, odgovarajuće klime i prijatnih pejzaža, ali i lokalnog jezika i kulture. Osim toga, u Tićino svakodnevno pristižu desetine hiljada Italijana iz pogranične zone zaposlenih u Švajcarskoj. U Kjasu (Chiasso) se nalazi jedan od četiri Centra za registraciju tražilaca azila (Centri di registrazione per richiedenti l’asilo), koji su deo Federalnog biroa za migraciju (Ufficio federale della migrazione).

U švajcarskoj kao i u ostatku Evrope, primetno je starenje populacije, zbog čega dolazi do nedostatka radne snage. Bez rada koji obavljaju stranci i u Tićinu kompletni privredni sektori mogli da rizikuju razvoj. Mnoge službe i kompanije ne bi mogle funkcionisati bez njihovog vrednog doprinosa. Stranci su u Tićinu prisutni već vekovima. 1880. godine su činili 16% populacije, a 1914. godine 28%. Tokom ekonomske krize i Drugog svetskog rata njihov se broj smanjio, da bi ponovo došlo do rasta koji je trajao do 1970. godine. Preduzeća iz Tićina već decenijama imaju potrebu za radnom snagom koja ne bi mogla biti zadovoljena normalnim demografskim razvojem lokalne populacije.

Zakonom o stranim državljanima (Legge sugli stranieri), koji je stupio na snagu 2008. godine, i Pravilnikom o integraciji stranaca (Ordinanza sull’integrazione degli stranieri), švajcarski politički ciljevi vezani za integraciju stranaca po prvi put su našli i svoju zakonsku formulaciju. Promovisanje integracije stranaca i prevencija diskriminacije u Tićinu su regulisani članom 2, stav d) Zakona o primeni federalnih propisa o stranim državljanima iz 1998 (Legge di applicazione alla legislazione federale in materia di persone straniere). Kanton Tićino je takođe nominovao Kantonalnog poverenika za integraciju stranaca (Delegato cantonale all’integrazione degli stranieri) i oformio Kantonalnu komisiju za integraciju stranaca (Commissione cantonale per l’integrazione degli stranieri). Postoje i mnogobrojne zajednice i udruženja stranaca koje sarađuju sa Službom kantonalnog poverenika, a sve u cilju promovisanja integracije svojih sunarodnika u novo društvo i podsticanja njihovog učešća u lokalnim aktivnostima. Kaznene mere usmerene protiv diskriminacije regulisane su članom 261bis švajcarskog Krivičnog zakonika (Codice penale svizzero), koji predstavlja važan instrument u borbi protiv rasizma.

Stranica u pripremi.

 

Oporezivanje privatnih lica

Visina poreza utvrđuje se na osnovu poreske izjave koja obuhvata propisane elemente. Ona se bazira na podacima koji se nalaze u  izveštaju o plati,  koji svaki poslodavac dostavlja zaposlenim radnicima.

Porezi se naplaćuju od privatnih lica u mestu stanovanja što znači da visina poreskih obaveza može da bude veoma različita u zavisnosti od toga gde stanujete. Poreske izjave moraju se podneti kantonalnim finansijskim službama. One vrše ukupni obračun poreza.

Preporuka 
Poresko zakonodavstvo predviđa brojna odbijanja. Kada prvi put ispunjavate jednu poresku izjavu obratite se najbolje jednom službenom licu koje je specijalizovano za poslove obračuna poreza.

Stranci sa C boravišnom dozvolom

Stranci sa pravom nastanjivanja na osnovu C dozvole i priznate izbeglice plaćaju svoj porez sami kao i švajcarci, svake godine u više rata.

Stranci bez C boravišne dozvole

Svim drugim strancima od zarade se odbija direktno takozvani izvorni porez Quellensteuern koji se posredstvom poslodavca dalje prosledjuje drzavi..

Pažnja
Prihodi od bračnih partnera se zbrajaju za obračun poreza.Viši prihodi su procetnualno više oporezovani nego manji prihodi, zato bračni parovi plaćaju više nego nevenčana lica.

Porez na dohodak

Osnova za obračun izvornog poreza na dohodak je mesečna bruto (ukupna) zarada uključujući sve dodatke. Dečiji dodaci, posebna primanja za podmirenje putnih troškova, dodaci za hranu i piće, primanja za slučaj bolesti ili nezgoda su oporezivi.  Porodični status (slobodan, oženjen odnosno udata, udovac ili udovica, razvedeni ) ima uticaja na odredjenje trife mesečnog poreza na zaradu.

Obaveza plaćanja poreza

Stranci plaćaju porez u Švajcarskoj, kada u Švajcarskoj rade 30 i više dana i kada borave  (a ne rade) u Švajcarskoj 90 ili više dana .

U cilju izbegavanja duplog oporezivana stranaca koji u Švajcarskoj žive, postoje zaključeni brojni bilateralni sporazumi, sa svim evroprskim zemljama, sa Australijom, Kanadom, Kinom, Novim Zelandom, Južnom Afrikom, Amerikom, Rusijom i drugim zemljama. Jedna kompletna lista dostupna je na internet strani Savezne poreske uprave (http://www.estv.admin.ch).

Švajcarska ima malo prirodnih resursa, što znači da svoj prosperitet duguje inteligenciji svog stanovništva, zbog čega mnogo polaže na kvalitetno javno obrazovanje.

Švajcarski školski sistem

Švajcarski školski sistem je decentralizovan. Osnovne i srednje škole su u nadležnosti kantona, ali je trajanje obaveznog osnovnog obrazovanja isto na teritoriji cele zemlje. Obrazovni sistem je podeljen na četiri nivoa: predškolski (jaslice i obdanište), osnovna škola (viši i niži razredi), srednja škola i univerzitetsko i permanentno obrazovanje (usavršavanje).

Obavezno obrazovanje

Obavezna osnovna škola traje 9 godina i podeljena je na niže razrede (scuola elementare) i više razrede (scuola media). Iako postoji dosta privatnih škola, većina dece pohađa državne škole. Minimalni uzrast za upis u osnovnu školu varira od jednog do drugog kantona. u Tićinu je to šest godina, dok se za teritoriji cele zemlje u budućnosti planira smanjenje na četiri godine.

Učenicima čiji maternji jezik nije italijanski, i kojima je potrebna dodatna pomoć, škole u Tićinu nude kurseve italijanskog jezika i aktivnosti integracije. Novopridošli studenti, stariji od 16 godina, mogu pohađati program Predstažerske integracije (Pretirocinio di integrazione).

U višim razredima osnovne škole učenici stiču osnovno opšte obrazovanje. Neke škole imaju praktičnu nastavu, koja učenike sprema za pripravništvo u određenim poslovima, dok druge težište stavljaju na razvijanje opšte kulture, koja će biti korisna za nastavljanje obrazovanja na višim nivoima. Državna škola ima važnu ulogu i u procesu integracije, budući da se u nju upisuje 95% dece u celoj zemlji, učenici koji se međusobno razlikuju po društvenom statusu, kulturi i maternjem jeziku. Budući da je država sa četiri zvanična jezika, Švajcarska veliku pažnju poklanja učenju jezika. Tokom osnovne škole deca, osim maternjeg, uče bar još jedan od zvaničnih jezika. u Tićinu su to, pored engleskog, francuski i nemački jezik.

Srednja škola

Sa 16 godina, učenici koji žele da nastave obrazovanje upisuju se u srednju školu, koja može trajati tri ili četiri godine. Mogu pohađati praksu (tirocinio attitudinale) koja će ih pripremiti za ulazak na tržište rada, ili nastavu koja će ih pripremiti za univerzitetske studije. Gimnazije nude opšte obrazovanje i pripremaju za maturski ispit nakon čega je moguće upisati jedan od deset švajcarskih univerziteta, među kojima se nalazi i Univerzitet italijanske Švajcarske u Luganu (Università della svizzera italiana – USI) i Mendriziju Akademija za arhitekturu (Accademia di architettura), ili jedan od dva politehnička univerziteta u Lozani i Cirihu. Učenici koji su završili praksu na kraju staža dobijaju Federalnu diplomu o stručnoj osposobljenosti (attestato federale), priznatu u svim kantonima.

Univerzitetsko obrazovanje i usavršavanje

Mnogi učenici obrazovanje nastavljaju upisujući se na univerzitete ili univerzitetske profesionalne škole. Osim toga, u ponudi postoje i brojni kursevi profesionalnog usavršavanja i specijalizacije, koje organizuju profesionalna udruženja i sindikati. Univerzitet i ostale institucije visokog obrazovanja takođe nude kurseve usavršavanja.

Stefano Franšini rođen je u Bodiju (Bodio) 1796. godine. Izabran je u Federalnu vladu 1848. godine. On je glavni stvaralac obrazovnog sistema Kantona Tićino. Aktivno se založio za stvaranje prvih državnih škola, odvojenih od crkve. Učestvovao je i u osnivanju politehničkog instituta u Cirihu, doprineo proučavanju istorije Švajcarske konfederacije i postavio temelje Federalnog biroa za statistiku (Ufficio federale di statistica). Kao rezultat njegove inicijative, uspostavljen je i Švajcarski federalni arhiv (Archivio federale svizzero).

Univerzitet u Tićinu ima ekonomski, arhitektonski, informatički i teološki fakultet, kao i fakultet za komunikacije. Takođe postoji i Univerzitetska stručna škola italijanske Švajcarske (Scuola Universitaria Professionale della Svizzera Italiana – SUPSI), koja organizuje nastavu sa praktičnim usmerenjem. Od važnih istraživačkih centara tu su Institut CIM (Computer Integrated Manufacturing), tj. Institut za kompjuterizovanu proizvonju italijanske Švajcarske, Švajcarski centar za naučne kalkulacije (Centro Svizzero di Calcolo Scientifico), Institut «Dalla Molle» za veštačku inteligenciju (Istituto Dalla Molle per l’Intelligenza artificiale) i Istraživački institut za biomedicinu (Istituto di Ricerca in Biomedicina).

Istorijski gledano, Švajcarska je nastala spajanjem tri velike evropske kulture i jezika, i to: italijanske, francuske i nemačke, kojima je pridodat i retoromanski (rumantsch, romontsch ili rumauntsch), jedan od službenih jezika Kantona Graubinden (Graubünden). Reč je o neolatinskom jeziku, koji kao takav ima dosta sličnosti sa lombardijskim i furlanskim dijalektima koji se govore u nekim delovima Italije. Zbog toga je Švajcarska odlučila da ima četiri zvanična jezika, što je danas regulisano Federalnim ustavom (članovima 4 i 70). U Kantonu Tićino, kao i delovima Kantona Graubinden, i to: Mezolćina (Mesolcina), Kalanka (Calanca), Bregalja (Bregaglia) i Poskjavo (Poschiavo), italijanski predstavlja zvanični službeni jezik.

Švajcarska je višejezična i multikulturalna zemlja: ima četiri zvanična jezika, ali njihov teritorijalni raspored nije ravnomeran. Najviše je onih koji govore nemački jezik (64%). U 19 od 26 kantona govori se švajcarski nemački. Francuski jezik (21%) je zastupljen u zapadnim delovima zemlje, a u četiri Kantona on je jedini zvanični jezik Ženeva, Vo (Vaud), Nešatel (Neuchâtel) i Đura (Giura). U tri Kantona zastupljeni su istovremeno i nemački i francuski Bern, Friburg i Valeze (Valais ili Wallis). Italijanski (6,5%) se govori u Tićinu i četiri kotline Kantona Graubinden (Graubünden). Retoromanski se govori samo u trojezičnom Kantonu Griđoni, zajedno sa italijanskim i nemačkim. Baš kao francuski i italijanski, i retoromanski je neolatinski jezik, a koristi ga tek 0,5% stanovništva. Srpsko-hrvatski je najrasprostranjeniji strani jezik u Švajcarskoj (podaci iz 2012. godine).

U italijanskoj Švajcarskoj se u razgovorima među prijateljima i rođacima često mogu čuti i neki lombardijski dijalekti, sa karakterističnim lokalnim varijantama. U Tićinu deca u osnovnoj školi pored italijanskog istovremeno uče da čitaju i pišu na francuskom i nemačkom, što je jedinstveno za celu Švajcarsku. U kantonima u kojima se govori nemački u svakodnevnom se govoru uglavnom koristi švajcarski nemački (Schwyzerdütch), dijalekat koji onima koji su učili standardni nemački nije odmah razumljiv i koji se razlikuje od regije do regije. U Romandiji (francuskoj Švajcarskoj) lokalni dijalekti su nestali iz upotrebe, osim u Valezeu (Vallese) i Kantonima Friburg (Friburgo) i Žura (Giura). Višejezičnost i multikulturalnost predstavljaju sastavni deo međusobnog prihvatanja i razumevanja švajcarske kulture. Prema tome, različitost predstavlja jednu od osnovnih švajcarskih vrednosti. Poslednjih decenija, Švajcarska se iz četvorojezične razvila u višejezičnu zemlju. Jezički pluralizam povećao se zajedno sa širenjem engleskog, ali i usled činjenice da je dosta imigranata nastavilo da neguje svoje jezike. Danas se u Švajcarskoj govori preko 40 jezika.

Da biste upoznali svoje susede, učestvovali u lokalnim aktivnostima, razumeli televizijske emisije, čitali novine, tražili posao ili smeštaj, saznali šta vaša deca uče u školi i razgovarali sa njihovim nastavnicima, da biste što bolje mogli da se sporazumete sa javnim službenicima i Tićino doživljavate kao svoj dom, potrebno je da naučite italijanski jezik. Opštinske službe, ali ne samo one, mogu vam dati informacije u vezi sa nastavom italijanskog jezika, ali i drugih zvaničnih jezika.

Švajcarci znaju koliko je teško naučiti njihove jezike, ali ako se stranci potrude da nauče lokalni jezik i da se sporazumevaju sa svojim domaćinima, to će im značajno olakšati komunikaciju i doprineti međusobnom razumevanju i upoznavanju.

Osim kurseva italijanskog jezika, postoje i kursevi socijalizacije, senzibilizacije i edukacije o lokalnim običajima i institucijama. Tokom prvih meseci života u Tićinu, stranci za komplikovaniju komunikaciju mogu koristiti usluge profesionalnih prevodilaca i medijatora.

Učlanjenje u neko lokalno udruženje predstavlja odličnu priliku za sticanje novih poznanstava, budući da se veliki deo društvenih aktivnosti na nivou Kantona i Opština organizuje upravo kroz takva udruženja. Mnoge opštine imaju kulturna i sportska udruženja, kao i ženska i udruženja za roditelje i mlade. I o tome se možete informisati kod opštinskih službi.

Tićino takođe ima veliki broj biblioteka, opštinskih i kantonalnih, od kojih su neke specijalizovane i za jezike novopridošlih stranaca. Postoji i veliki broj kurseva stranih jezika i kulture, kao i rekreativnih aktivnosti koje organizuju zajednice imigranata.

Jedno od najvećih bogatstava Tićina zasigurno je njegova eno-gastronomska proizvodnja.
U ponudi su brojni prirodni, lokalni proizvodi pripremljeni na tradicionalni način. Na raspolaganju imate hiljade ukusa koji u sebi spajaju tradiciju i moderno doba, od sezonskih proizvoda poput domaćih salama, lokalnih merloa i alpskih sireva, do klasičnih jela sa palentom, rižota sa pečurkama i osobukom, čorbe, marinirane pastrmke, torti s hlebom ili kestenjem, sode i drugih specijaliteta koje lokalci rado konzumiraju u lokalnim gostionama (grotti).

…uskoro opširnije